فراتر از نمایه ی توده ی بدنی وآزمایش هموگلوبین A1C: اندازه گیری مقاومت به انسولین

اگرشما از یک فردمعمولی درخیابان بخواهید در بازی کلمات با دیابت شرکت  کند، کلمه ی چاقی را زودتر از آنچه انتظار دارید به زبان  می آورد. ارتباط  بین چاقی و دیابت  نوع 2 بخوبی شناخته شده است با این حال تمام افراد چاق به دیابت مبتلا نیستند و همه ی افراد مبتلا به دیابت  نوع 2 چاق نیستند. با توجه به آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها درآمریکا، صدمیلیون نفر در آمریکا هم اکنون در رده ی افراد چاق با نمایه ی بدنی 30 یا بالاتر قرار می گیرند، همچنین  CDCگزارش کرده است که حدود 80 میلیون  نفر  آمریکایی به انسولین مقاوم هستند و از آنجائیکه مقاومت به انسولین زمینه ساز ابتلا به دیابت  است بنظر می رسد  دو آمار ارائه شده از یکدیگر حمایت  می کنند.

با این حال این ارتباط همیشگی نیست زیرا 12 درصد از افرادیکه به انسولین مقاوم هستند، لاغر می باشند  محققان می گویند: برای شناسایی افراد درمعرض خطر دیابت  نه تنها افراد دارای اضافه وزن را باید در غربالگری شرکت داد بلکه راه اصلی برای شناسایی افراد در معرض خطر، اندازه گیری مقاومت  به انسولین درهمه ی افراد است.

 تشخیص زود هنگام مقاومت به انسولین تأثیر بسیار زیادی بروی پیش آگهی دراز مدت  دیابت در بیماران دارد و به بیماران برای جلوگیری از بروز دیابت کمک  می کند. اما پنجره ی زمانی تشخیص مقاومت  به انسولین  اغلب از دست می رود. آزمونهای استاندارد مانند درصدهموگلوبین A1Cیا مقدار گلوکز ناشتا همیشه نمی توانند مشکل را پیش از رسیدن به مرحله ی نهایی تشخیص دهند تا فرد فرصت کافی برای جلوگیری از ابتلا به دیابت و انجام اقدامات پیشگیرانه  را داشته باشد.

مقاومت  به انسولین  چگونه آغاز می شود؟

 مقاومت به انسولین یک بیماری متابولیک است که باعث می شود سلولهای بدن به مقادیر بالاتری از انسولین (بیش از مقدار طبیعی) برای تبدیل گلوکز به انرژی احتیاج داشته باشند. علاوه  برداشتن استعداد  به دیابت، افرادمقاوم به انسولین ممکن است ازمشکلات دیگری رنج ببرند که شامل افزایش فشار خون، بالا رفتن کلسترول، بیماری قلبی، سندرم پلی کیستیک تخمدان (PCOS– یکی از علل اصلی ناباروری) می باشد.

دکتر Handelsmanمدیر انجمن متخصصان غدد بالینی درلس آنجلس می گوید: هنگامیکه فردی مقاوم به انسولین می شود برای انجام کاری مشابه  با یک فرد طبیعی، نیاز بیشتری به انسولین دارد، آنچه که اتفاق می افتد این است هنگامیکه بدن، مقاومت به انسولین را تشخیص می دهد، پانکراس مقدار بیشتری  انسولین  تولید می کند و تا زمانیکه پانکراس مقادیر بیشتر و بیشتری انسولین تولید می کند فرد به دیابت  مبتلا نمی شود.

 او می افزاید: 40درصد ازافراد مبتلا به مقاومت به انسولین درسلولهای بتای خود دچار نقص هستند واین موضوع از تولید انسولین فراتر از یک سطح  معین جلوگیری می کند. حداکثر انسولین ترشح شده، برای هر فردی متفاوت  است اما در نهایت  پانکراس به این ماکزیمم خروجی انسولین  می رسد و پس از آن ترشح انسولین کاهش می یابد و در طول زمان این افراد برای مقابله با مشکل قند اضافه ی موجود درخون خود به دارو شامل تزریق انسولین نیازمند می شوند.

محققان مقاومت به انسولین آموخته اند که افزایش مقدار اسیدهای چرب والتهاب حاصل از چاقی سبب می شود سلول برای انجام همان کار نیاز به مقادیر بیشتری انسولین داشته باشد. کاهش وزن و افزایش فعالیت فیزیکی می تواند به کاهش نیاز به انسولین کمک کند اما زمینه ی ژنتیکی مقاومت به انسولین خارج از کنترل فرد است. موضوع مقاومت به انسولین  درافراد لاغر نشان می دهد که نقص ژنتیکی  سلولهای  بتا دراین گروه بسیار زیاد  است و همین موضوع  آنها را به مقاومت به انسولین  مستعد  می کند.

علاوه بر این ، دربرخی از افراد لاغر که به اصطلاح چاق لاغر نامیده می شوند اگر چه ظاهری لاغر دارند اما در حقیقت درصد چربی بدنی آنها درمقایسه با مقدار ماهیچه هایشان بیشتر است. این چربیها ممکن است در بافت  ماهیچه ای یا در اعماق شکم پنهان شده باشند. این نوع  چربی که به چربی احشایی معروف  است به سختی قابل مشاهده است و تأثیر تخریبی آن بسیار بیشتر از چربی زیر پوستی است.

بالا بودن  نسبت چربی بدن منجربه مقاومت به انسولین  می شود  حتی اگر نمایه ی توده ی بدنی فرد زیر عدد 30 باشد (عددی که مبدا شروع  چاقی است).

ابزارهایی برای شناسایی مقاومت به انسولین

 پیش دیابت می تواند  برای مدت طولانی دربدن شما  بدون تحریک علایم  ظاهری شایع دیابت (تشنگی  مداوم، تکرر ادرار، تاری دید و غیر و..) وجود داشته باشد. روشهای استاندارد تشخیص مقاومت به انسولین یا پیش دیابت ، استفاده از آزمایشات تحمل  گلوکز خوراکی یا درصد A1Cاست که غالباً نتیجه اش منفی کاذب است و این به دلیل توانایی فعلی پانکراس فرد برای تولید انسولین به اندازه  کافی برای غلبه برمقاومت به انسولین می باشد. دیابت نوع 2 به خوبی خود را پنهان می کند غالباً هنگامیکه دیابت درفردی تشخیص داده می شود بیماری از5 سال قبل وجود داشته و نبرد بدن برای کنترل آن ازقبل آغاز شده است.

خوشبختانه راههای دیگری برای شناسایی مقاومت به انسولین با استفاده از نشانگرهای زیستی  در جریان خون بیماران به عنوان بخش طبیعی از معاینات عمومی سالیانه وجود دارد. اطلاعات این نشانگرهای زیستی باید با حالت نرمال  مقایسه  شود نتیجه ی تعیین سلامت فرد یا قرار گرفتن او در مرحله ی پیش دیابت یا دیابت نوع 2 خواهد بود.

ابزارهای شناسایی مقاومت به انسولین

·        یکی از راه های تشخیص مقاومت به انسولین آزمایش میزان خروجی پانکراس است که به آزمایش "استرس پانکراس" معروف است. این آزمایشات شامل مقدار انسولین قندخون ناشتا می باشد که یک مدل ارزیابی  هموستازی (HOMA) است که درآن  میزان  فعالیت سلولهای بتا و حساسیت به انسولین اندازه گیری  می شود و شامل  آزمایش C-Peptideو آزمایش پرو انسولین است.

·        آزمایشات اندازه گیری هورمونهای لیپیدی نظیر لپتین و ادیپونکتین یکی دیگر از روشهای تشخیص مقاومت به انسولین است. این بیومارکرها می توانند دیدگاه  کاملی را از ارتباط منحصر به فرد متابولیسم چربی و انسولین ارائه دهند.

·        آزمایشاتی که کمیت متابولیسم اسیدهای چرب را اندازه گیری می کند و مقدار اسید چرب آزاد شده در بدن  بیمار را نشان می دهد. در این آزمایش اندازه و تعداد ذرات و همچنین  تعداد  متوسط مولکولهای التهابی  مشخص می شود.

شرکت هایی نظیر Genovaو Metabolonآزمایشات غربالگری را برای تشخیص افراد مقاوم به انسولین ارائه  داده اند. دکتر Mayaمتخصص غدد از منچستر می گوید: من با استفاده از آزمایش غربالگری شرکت جنوا بنام preDguide  و یا آزمایش metSynguideافراد درمعرض خطر را شناسایی می کنم.

افرادی که دارای سابقه ی فامیلی ابتلا به دیابت هستند، افرادی که ممکن است چاق نباشند  یا دارای ویژگیهایی باشند که نشاندهنده ی عدم تعادل متابولیکی بدن آنها است نظیر بالا رفتن کلسترول یا  فشارخون  جزو افرادی هستند که این آزمایشات را برای تعیین  سلامت  آنها انجام می دهیم.

 دکتر مایا می گوید: سایت های کمپانی های ارائه  دهنده ی این آزمایشات غربالگری می توانند منابع خوبی برای آموزش بیماران و ایجاد انگیزه  برای آغاز  شیوه ی زندگی سالم  و تغییر شیوه ی زندگی  قبلی آنها باشد.

Metabolonآزمایش جدیدی را برای سنجش مقاومت  به انسولین  بنام Quantoseدر نشست علمی  سال اخیرا انجمن دیابت آمریکا  ارائه  داد. Quantoseیک آزمایش خون است که در آن  مارکرهای بیوشیمیایی  خاصی که با مقاومت  به انسولین درارتباط هستند،  اندازه گیری می شود. این آزمایش می تواند  بیمار را از میزان خطر خود برای ابتلا به دیابت نوع 2 مطلع سازد.

این پیشرفت  فوق العاده  است زیرا  در این زمان فرد می تواند  با استفاده از مداخلات گوناگون ازجمله رژیم غذایی، ورزش واستفاده از داروی  متفورمین  از ابتلا به دیابت  نوع 2 جلوگیری کند.

بیمارانی که علاقه مند به انجام چنین آزمایشاتی هستند بهتر است با پزشک خانواده ی خود در این   مورد  صبحت کنند.

منبع: insulinnation.com/treatment2